قم و حضرت معصومه (سلام الله علیها) در اخبار آسمانی

در عصر زندگی نبی اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) خبرهای آسمانی , که به « خبرهای غیبی » هم یاد شده , بسیار حائز اهمیت بود. این اخبار توسط فرشته وحی به پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می رسید و آن حضرت نیز در پاره ای موارد , مردم را با خبر می ساخت . و جود اخبار آسمانی یکی از ویژگیهای عصر نبوت است .
در اعتقاد شیعه , پس از وجود پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) اهل بیت او که در « زیارت جامعه » چنین یاد شده اند : « السلام علیکم یا اهل بیت النبوه و موضع الرساله و مختلف الملائکه و مهبط الوحی ... » (1 ) آگاه به علم غیب هستند , آنان نیز گاهی اخبار غیبی را برای مردم بازگو نموده اند , از جمله پیشگویی ها , موقعیت قم و تشریف فرمایی حضرت معصومه (سلام الله علیها) به این سرزمین مقدس است

. یک روز گروهی از اهل ری خدمت امام صادق (سلام الله علیه) می رسند , یکی از سخنان آسمانی و ارزشمند امام (سلام الله علیه) این بشارت است که « ان لله حرما و هو مکه و ان لرسول حرما و هوالمدینه و ان لامیرالمومنین حرما و هوالمدینه و ان لامیرالمومنین حرما و هوالکوفه و ان لنا حرما و هو قم و ستدفن فیها امراه من اولادی تسمی فاطمه , من زارها وجبت له الجنته » (2 ) بدرستی که برای خداوند حرمی است و آن مکه است و حقیقتا برای رسول او حرمی است و آن , مدینه است و به تحقیق برای امیرمومنان حرمی است و آن , کوفه است و برای ما(اهل بیت ) حرمی است و آن , قم است و به زودی بانویی از فرزندانم در آنجا دفن می شود که نامش فاطمه است , پس هرکس زیارتش نماید , بهشت برایش واجب می شود. این وجود پاکیزه که جد بزرگوارش پاداش زیارت او را , « بهشت » اعلام نموده , در ذی قعده , 173 هجری در مدینه منوره به دنیا آمد . (3 ) وی در دوران عمر با برکت خود از محضر پدر بزرگوار و برادرش امام رضا(سلام الله علیه) و نیز مادر بزرگوارش , نجمه خاتون , کسب کمالات نمود. در عصر امامت حضرت رضا(سلام الله علیه) که ایشان به اجبار ولایتعهدی ماموران را پذیرفت و راهی سرزمین ایران شد , حضرت معصومه سلام الله علیها برای دیدار برادر و در جهت غبار زدایی از چهره امامت ـ که به واسطه عدم درک صحیح از مقام امام صورت گرفته بودـ همراه جمعی از محارم خود , راهی سرزمین ایران شد. کاروان حضرت معصومه (سلام الله علیها) در نزدیکی ساوه مورد هجوم اشراری که توسط حکومت , مامور شده بودند , واقع شد. در این هجوم , جمعی از همراهان حضرت به شهادت رسیدند. به نظر می رسد در این اثنا , شایعه شهادت امام رضا علیه السلام در زمانی که ایشان زنده بودند , برای کاروان بسیار شکننده بوده است . در این احوال که حضرت معصومه علیهاالسلام همراهان خود را از دست داده ـ بنابر نقلی او را مسموم نموده اندـ و امیدی برای رفته به مرو نداشت , سراغ « قم » را می گیرد. ایشان پس از ورود به قم ـ در ربیع الاول سال 201 هجری ـ به مدت هفده روز در این سرزمین به نیایش با پروردگار و مدارا با بیماری خود می گذراند , اما سرانجام در دهم یا دوازدهم ربیع الثانی وفات می نماید.

تربت قم , قبله عشق و وفاست
شهر علم , شهر ایمان و صفاست
مرقد « معصومه » چشم شهر ما
مهر او جانهای ما را کهربا
دختری از اهل بیت آفتاب
وارث در حیا , گنج حجاب
در حریمش مرغ دل پر می زند
هر گرفتار آمده , در می زند(4 )

پی نوشتها :

1 ـ مفاتیح الجنان , زیارت جامعه کبیره
2 ـ بحارالانوار , ج 60 , ص 213
3 ـ فروغی از کوثر , ص 32
4 ـ شعر از حجت الاسلام جواد محدثی